Yükseltilmiş Döşeme Nedir?
Binanın betonarme zemini üzerinde araya mesafe bırakarak ikinci bir zemin oluşturma işlemidir. Aradaki boşluk kullanılan mekânın özel ihtiyaçları doğrultusunda değerlendirilir.
Yükseltilmiş Döşeme Neden Tercih edilir?
Zemin kaplamasında yükseltilmiş döşemenin tercih edilme sebepleri çeşitli olmakla beraber bunlardan bir tanesi; ofislerde, internet kafelerde, santrallerde, bilgi işlem merkezleri gibi mekânlarda kullanılan bilgisayar, yazıcı, faks, modem, projeksiyon cihazı gibi aletlerin kablo kalabalığını ortadan kaldırmaktır.
Bir diğer tercih nedeni ise; özellikle kışın da dış mekân kullanımı yapmak isteyen kafe, restoran hastane kantini gibi iş yerlerinin dış mekânlarını en az maliyetle ana yapıya bağlantısını sağlamaktır. Bu bağlantıyı sağlarken ana yapı ile aradaki kot farkını en aza indirmek ideal olacağından yükseltilmiş döşeme uygulamaları tercih edilmektedir.
Konutlarda yükseltilmiş döşeme tercih edilme sebepleri arasında da daha fazla ısı ve ses yalıtımı sağlarken yerden ısıtma ve kablolama sistemlerini yerleştirme kolaylığı sayılabilir.
Bütün bunların yanında mimari ve mühendislik alanında dizaynın uygulanması esnasında karşılaşılan kısıtlayıcı uygulamalardan kurtarması sayesinde tasarım özgürlüğü getirmektedir.
Yükseltilmiş Döşeme Nerelerde Kullanılır?
Yükseltilmiş döşeme sistemlerinin tercih edildiği alanlar:
- Ek binalar
- Yeni binalar
- Laboratuvarlar
- Bilgi işlem merkezleri
- Ofisler
- Telefon santralleri
- Trafolar
- Ups odaları
- İnternet kafeler
- Konutlar
- Plazalar
- Elektrik pano odaları
- Kafeler
- Hastaneler
- Dış mekânı olan işletmeler
- IT odaları
- Hastahaneler vb. olarak sıralamak mümkündür. Ancak zamanla kullanım alanları daha da geniş bir yelpazeye yayılmaktadır.
YÜKSELTİLMİŞ DÖŞEME PANEL ÇEŞİTLERİ
PVC Kaplama Panel: 30 mm ile 40 mm olarak iki farklı kalınlığa sahiptir. Çeşitli renk seçenekleri mevcuttur. Anti statik özelliktedir. Temizlik ve bakımı diğerlerine göre daha kolaydır. Genel olarak teknolojik aletlerin yoğun olarak kullanıldığı mekânlarda daha fazla tercih edilir.
Karo halı kaplama panel: Darbe emici özelliğinin yanında ısı ve ses yalıtımı sağlar. Özellikle ofis gibi mekânlarda tercih edilir. Bu panelin fiyatı halının hav yüksekliği ve ilmek sıklığına göre belirlenir.
Beton Özlü Panel: A1 yangın sınıfına dahil olan bu malzeme özellikle yangın riski yüksek olan mekânlarda kullanımı tavsiye edilir. Fiyat olarak oldukça pahalı olduğundan ekonomik bir malzeme değildir. Ancak fiyat fayda dengesi gözetildiğinde de tercih edilen ilk malzemedir.
Vinil kaplama Panel: yüzde yüz hijyen sağlar. Bu özelliğinden dolayı hastahaneler, laboratuvarlar vb. alanlarda daha çok tercih edilir. Şık ve ekonomiktir. Isı, ses izolasyonu konusunda başarılıdır.
Laminant Kaplama Panel: En fazla renk ve desen seçeneği bu panel çeşidinde bulunmakta olup ekonomik ve kullanışlıdır.
Seramik kaplamalı panel ve granit kaplamalı panel isteğe göre üretilir. Oldukça pahalı bir seçimdir.
UYGULAMA BASAMAKLARI
Keşif ve Planlama
İlk uygulama basamağı her tip yükseltilmiş zemin sisteminde standart olarak uygulanan keşif aşamasıdır. Bu aşamada ilk olarak zeminin mevcut durumu kontrol edilir. Yüklenici ayakların zemine iyi yapışmasını sağlamak için zeminin pürüzsüz ve kuru olması gereklidir. Zeminin nemi eğer fazla ise kuruması için gerekli süre beklenmelidir. Zeminde çamur, kimyasal vb. maddeler varsa arındırma işlemine tabi tutulur. Her şeyden önce engebeli ve pürüzlü ise şap atılır.
Tüm şartlar sağlandıktan sonra zeminin ne kadar yük taşıyacağı hesaplanır. Tavan yüksekliğinin olması gereken en az ve en çok yüksekliklere dikkat edilir. Mekânın kullanım amacına göre malzeme seçimi yapılır. Bu aşamada 60 cm X 60 cm ebatlarında karolaj yapılır. Karolaj çalışması yapılırken dikkat edilmesi gereken kapı kenarlarının çizimidir. İlk etapta tam panel şeklinde karolajı yapılır. Ancak önemli olan uygulama kolaylığı açısından kenarda 15 cm den daha küçük parça kalmamasının sağlanmasına dikkat etmektir.
Karolaj çalışması tamamlandıktan sonra projelendirilen elektrik ve ısı gibi tesisat malzemeleri zeminin altına uygulayacak olan tesisat firması tarafından yerleştirilir.
Gereken alt yapı malzemeleri ki; bunlara taşıyıcı ayaklar da denilmektedir. Sadece kuşaklı sistemlerde ara bağlantı parçaları kullanılır. Bu sistem; sismik döşeme adı ile de anılır. Genel olarak teknolojik aletlerin konulduğu odalarda kullanılır. Binada meydana gelen sismik bir harekete duyarlı olarak bina ile birlikte hareket eder. Yüksek yük dayanımına muktedirdir.
Taşıyıcı ayaklar tek başına 3000 kg’a kadar mekanik dirence sahiptir. 2 cm’ den 140 cm’ ye kadar yükseltme imkânı sağlayan bu ayakların sayısını hesaplarken her bir panelin altına 4 tane gelecek şekilde üst panellerin paylaşımlı olarak monte edileceği şekilde metre kare hesabı yapılması gerekir.
Tüm malzemeler en küçük bağlantı vidasına kadar tespit edilmeli her bir malzemenin % 10 fazlası uygulama kitinin içine yerleştirilmelidir. Karolaj çalışmasına göre kesilecek paneller için de tam panel hesaplamak gereklidir.
Malzemeler uygulama alanına uygulamadan en az 24 saat önce getirilmelidir. Özellikle laminant üst yüzey uygulamalarında acele etmeye lüzum yoksa bu süre 7 güne kadar uzatılabilir. Çünkü laminant üst yüzeylerde parçaların uygun bir biçimde birbirine geçmesi için ortam ısısına uyumu önemlidir. Bu sürelere dikkat edilmez ise uygulama sonrasında ortamın ısısına ve nemine göre çekme ve ya genleşme olabilmekte bu durum görünüş ve kullanım zorluklarını beraberinde getirmektedir.
İkinci aşama ayakların yerleştirilmesi aşamasıdır ki bu aşamanın ön basamağında bazı ustalar epoksi kaplama yapmayı tercih eder. Bunun sebebi de taşıyıcı ayakların zemine daha muhkem yapışmasını sağlamaktır. Böylece daha iyi sabitlenebilir. Bu işlemi yapmanın dez avantajı ise kuruması için en az bir gün yani 24 saat bekleme zorunluluğudur. Kuruma sırasında ortama yaydığı koku nedeniyle zehirlenme belirtilerine karşı önlem olarak epoksi uygulanan alana hiçbir çalışanın kuruyana kadar girmemesini sağlamak elzemdir.
Taşıyıcı ayaklar yerleştirildikten sonra mukavemeti artırmak için bir kat daha epoksi uygulanabilir.
Bu hazırlık aşamalarından sonra son aşama olarak üst kaplama panellerinin yerleştirme aşaması gelmektedir. Seçilen üst kaplama malzemesine göre uygulama yapılır.
Karo halı yüzeyli panel, sac panel, vinil yüzeyli panel ve laminant yüzeyli panel gibi seçenekler mevcuttur. Uygulama esnasında bazı aksesuarlar da gerekir.
Bunlar:
- Süpürgelik
- Korkuluk
- Vakum, vantuzlu tutamaç
- Alüminyum ve ya PVC menfez
- Data priz kutuları
- Elektrik kutuları
- Telefon kutuları
- Basamak
- Alt boşluk için gerekli olan bölmeler olarak sıralanabilmekler beraber mekânın ihtiyacına göre daha da çeşitlenebilmektedir.
TEMİZLİK VE BAKIM
Bakım ve temizlik aşamasında göz önüne alınacak kıstas üst kaplama malzemesidir. Vinil olan kaplama ıslak bezle silinebilirken laminant yüzey kaplama sadece nemli bezle silinebilir.
Halı kaplı üst yüzeylerin temizliğinde su ve sabun kullanımı asla önerilmez. Sadece kuru malzemeler ile temizlenebilir.
PVC ve vinil kaplamalı panellerin üzeri temizlenme açısından koruyucu malzeme ile kaplanabilir. Unutulmaması gereken bu koruyucu malzemelerin bu kaplamanın anti statik özelliğini en aza indirgediğidir. Bu nedenle elektrik yükünün fazla olduğu alanlarda koruyucu cilaların kullanımından kaçınmaya dikkat edilmeli fayda zarar dengesi gözetilerek karar verilmelidir.
MONTAJ SONRASINDA MÜDAHALE EDERKEN DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER
Döşemelerin kaldırılması gerektiğinde levye, tornavida, keser ile kanırtmak yerine vakumlu tutamaçlar kullanmak yerinde bir tercih olacaktır.
Paneller söküldükleri sırayla yerleştirilmelidir. Yerleştirme işleminden önce ayak kafaları tozdan ve kirden arındırılmalıdır. Bu arındırma işlemi kuşaklar için de geçerlidir.
Panellerden özel ebatlarda kesilmiş olanlar varsa ilk yerleştirildikleri yere konulmasına dikkat edilmelidir.
Panel değişikliği yapılacaksa aynı cins panel tercih edilmelidir. Aksi takdirde renk ve doku değişikliğine neden olan uygulamalarla karşılaşılır.
